امروزه یکی از مهمترین اولویت های یک سرمایه گذاری که باعث افزایش اقبال سرمایه گذاران به یک نهاد می شود ریسک آن است.
یعنی احتمال شکست در آن کم باشد.
در بورس های جهان قیمت سهام شرکت های مختلف در طول روز میتواند به هر نسبتی بالا و پایین شود.
یعنی ممکن است سهام باشگاه یوونتوس یونتوس به یکباره ۳۰ درصد افزایش یابد به دلیل حضور کریستین رونالدو.
یا کاهش ۲۰ درصدی قیمت سهام اپل به دلیل مرگ استیو جابز است که دریک روز اتفاق میافتد.
اما این داستان در بورس اوراق بهادار ایران متفاوت است، به دلیل مولفه ای به نام “دامنه نوسان”
دامنه نوسان در بورس ایران مثبت ۵ درصد منفی ۵ درصد است.
یعنی یک سهم در بهترین حالت ممکن می تواند مثبت ۵ درصد رشد داشته یا در بدترین حالت منفی ۵ درصد کاهش داشته باشد.
این اتفاق در ۹۰ درصد از مواقع خواهد افتاد و تنها یک سری از شرکتها هستند که دامنه نوسان بیشتر یا محدود دارند.
این سهم ها ریسک زیادی دارند اما باقی سهم ها کاملاً در یک چهارچوب مثبت پنج و منفی پنج حرکت می کنند.
که مثلا برای کسب سود ۲۰ درصد در یک سهم حداقل باید چهار روز سهم شما مثبت بوده و مثبت آن در بیشترین حالت روز مثبت ۵% باشد.
یا دیگر سرمایه شما یک شبه نصف نمی شود بلکه با این روش دامنه نوسان حداقل باید فرد ۱۰ روز متوالی کاری سهم را نگهداری کند.
دامنه نوسان در بورس چیست؟!
دامنه نوسان به معنی بیشترین تغییرات مجاز قیمت در طول یک روز می باشد یا به عبارت دیگر به معنی قیمت مجاز برای معاملات سهام در طول روز است.
دامنه نوسان در بازار های بورس ایران به دلیل کمبود آگاهی های مالی و آشفتگی های قیمت و حساسیت بازار به شایعات و هیجانات ایجاد شده تا از ضرر و زیان سهام داران خرد و افراد مبتدی و کم تجربه جلوگیری شود. دامنه نوسان در بازار های جهانی مانند فارکس وجود ندارد.
در حال حاضر دامنه نوسانات شرکت های پذیرفته شده در بورس و بازار الف فرابورس مثبت یا منفی ۵% نسبت به قیمت پایانی روز قبل هر سهام می باشد. یعنی اگر قیمت پایانی سهامی امروز ۱۰۰۰ تومان باشد قیمت مجاز برای معاملات فردای این سهم در بازه ۹۵۰ تا ۱۰۵۰ تومان می باشد.
دامنه نوسان در بازار ب شرکت فرابورس ۱۰ % و در بازار ج فرابورس دامنه نوسان آزاد می باشد یعنی محدودیتی برای معاملات وجود ندارد.
دامنه نوسانات حق تقدم هر سهام ۲ برابر دامنه نوسان سهام عادی آن می باشد. پس دامنه نوسانات حق تقدم شرکت های بورسی و بازار الف فرابورس مثبت و منفی ۱۰% و شرکت های بازار ب مثبت و منفی ۲۰% می باشد.
دامنه نوسان باعث کاهش ریسک و نوسانات هیجانی قیمت در بازار می شود و برای افراد تازه کار در بورس بسیار مفید است و سطح اطمینانی برای افرادی که می خواهند شروع به سرمایه گذاری در بورس کنند فراهم می سازد چون این دامنه نوسان باعث می شود تا قیمت تنها در یک بازه معین تغییر کند و اگر شخصی با کاهش قیمت سهام مواجه شد دچار زیان های سنگینی نشود.
برای مثال در تصویر بالا که مربوط به سهم پست بانک ایران می باشد شاهد سه قسمت هستین که با کادر قرمز مشخص شده اتد. کادر شماره ۱ بیانگر بازه معامله سهم در طول روز می باشد. همانطور که مشاهده میکنید قیمت ۳۱۲۴ حداکث قیمت فروش سهم برای این روز معاملاتی می باشد که نسبت به قیمت پایانی روز قبل ۵ درصد بیشتر است.
زمانی که تقاضا برای سهم بالا می رود و به خاطر دامنه نوسان فروشنده نمی تواند قیمتی بیشتر از دامنه نوسان برای فروش تعیین کند سهم به سمت تشکیل صف خرید می رود. در کادر شماره ۳ صف خرید برای سهم وپست را مشاهده میکنید.
و در کادر ۲نیز بازه قیمتی برای سهم وپست و درصد رشد یا زیان را مشاهده میکنید. در این کادر شما شاهد قیمت پایانی و قیمت آخرین معامله نیز هستید.
چه زمانی سهم دامنه نوسان ندارد ؟
اول: بعد از مجمع عادی سالانه برای تقسیم سود سهم دامنه نوسان ندارد و می تواند بیش از دامنه رشد یا کاهش داشته باشد.
دوم: بعد از برگزاری مجمع فوق العاده برای افزایش یا کاهش سرمایه نیز نماد سهم بدون دامنه نوسان بازگشایی می شود.
سوم: زمانی که شرکت سود هر سهم یا EPS خود را بیش از ۲۰ درصد تعدیل مثبت یا منفی دهد نیز سهم بدون دامنه نوسان خواهد بود.