وقتی صحبت از ارز های دیجیتال یا کریپتوکارنسی میشود، اولین اسمی که به زبان می آید بیت کوین است.
حالا وقت آن رسیده تا در این قسمت از سری مقالات سفری به دنیای ارز های دیجیتال در رابطه با مفهوم بیت کوین صحبت کرده و با این سکه دیجیتالی آشنا شویم.
بیت کوین یک پول هست مثل همه ی پول های دنیا، مثل دلار امریکا. مثل یورو اتحادیه اروپا، مثل درهم امارات اما همانطور که گفتیم دو فرق اساسی با بقیه پول ها دارد.
اولا این که پول فیزیک ندارد و به صورت دیجیتال است
دوم این که مرز ندارد و مالکیت آن برای فرد خاصی نیست و هیچ انحصار و مالکیت مطلقی درباره ی پول برای کشور خاصی وجود ندارد.
در واقع ما دارسم در باره ی طلای دیجیتال صحبت میکنیم.
چون دقیقا بیت کوین هم مانند طلا کم و نایاب است و برعکس پول که قابل چاپ است و سیاست های غلط یک کشور میتواند پول آن هارا به نابودی بکشاند، اما چون بیت کوین قابل کشف است و نمیتوان از آن تولید کرد تا با قانون عرضه و تقاضا نه تنها ارزش آن نابود نمی شود، بلکه روز به روز ارزشمند تر هم میشود.
حالا اگر نمودار جهانی طلا را با بیت کوین مقایسه کنیم متوجه میشویم که علی رغم سعود و نزول های آن اما در مجموع حرکت آن کاملادبه صورت سعودی است.

بیت کوین در چند سال اخیر با نوسانات فراوان قیمت و اوج گرفتن‌های متوالی، نام خود را در سراسر دنیا بر سر زبان‌ها انداخته است و افراد زیادی را به فکر و تحقیق واداشته تا بپرسند بیت کوین چیست؟ هر چند پاسخ کامل به این پرسش به سادگی امکان‌پذیر نیست اما در ابتدای این نوشته یک پاسخ ساده به شما می دهیم: بیت کوین یک نوع پول است؛ درست مانند طلا و نقره که سالها توسط انسانها برای تجارت استفاده می شدند که بعدها اسکناس و بعدتر حواله‌ها و تراکنش‌های بانکی جایگزین آنها شدند. تمام این ابزارها در برهه‌هایی از تاریخ نقش پول را در مبادلات انسانها داشته‌اند. بیت کوین نیز یک نوع پول و وسیله تجارت بر بستر اینترنت است و در این موضوع بیشتر به حواله‌ها و تراکنش‌های بانکی شبیه است. اما جهت آشنایی کامل با جزئیات بیت‌کوین و روش کار با این پول خارق‌العاده، به صورت کامل باید به بخشهای متنوع آن بپردازیم.

بیت کوین چیست؟

بیت کوین(نام لاتین:Bitcoin؛نماد:BTC)، یک پول یا ارز دیجیتالی است که به صورت الکترونیکی توزیع و استفاده می شود. شبکه این ارز دیجیتال به صورت غیرمتمرکز و کاربر به کاربر است. هیچ شخص یا نهادی این شبکه را کنترل نمی‌کند. ارز دیجیتال بیت کوین نمی‌تواند خارج از برنامه‌ریزی انجام شده، چاپ یا خلق شود و تعداد آن محدود است. فقط 21 میلیون بیت کوین برای همیشه تولید می شود. تراکنش‌های شبکه بیت‌کوین، در یک لاگ عمومی با تکنولوژی بلاک‌چین(blockchain) ذخیره می شوند.

در اولین مقالاتی که در وب فارسی در مورد بیت کوین نوشته شد، بیت کوین آینده پولهای دیجیتال نامیده شد. اکنون به آن آینده در حال نزدیک شدن هستیم ولی باید یک گام فراتر گذاشته و بیت کوین را آینده پول بنامیم. در واقع بیت کوین و تکنولوژی پشت این پول و مزایای این تکنولوژی، شرایطی را به وجود آورده تا به این نتیجه برسیم که سیستم فعلی مالی و پولی دنیا که سالها بر اساس آن تبادلات مالی انجام شده، یک اشتباه و ناشی از ضعف و عدم وجود تکنولوژی‌های دیجیتال بوده است. پولِ آینده، بیت کوین یا چیزی شبیه به آن خواهد بود.

چه کسی بیت کوین را ساخته است؟

بیت کوین برای اولین بار در سال 2009 به عنوان یک نرم افزار متن‌باز توسط یک برنامه‌نویس ناشناس (یا گروهی از برنامه‌نویسان) تحت نام مستعار ساتوشی ناکاموتو معرفی شد. شایعات زیادی در مورد هویت واقعی ساتوشی ناکاموتو مطرح شده است، اما اغلب افراد نام برده شده به عنوان خالق بیت کوین، این ادعا را رد کرده اند.
ناکاموتو خود را یک مرد 37 ساله که در ژاپن زندگی می کند معرفی کرده است. با این حال از آنجا که تسلط وی به انگلیسی بسیار خوب به نظر می رسد و هیچ نشانه ای از نرم‌افزار وی در ژاپن وجود ندارد، در مورد این ادعا تردیدهایی وجود دارد. در اواسط سال 2010 ناکاموتو به سراغ پروژه‌های دیگری رفت و بیت‌کوین را در اختیار چند عضو برجسته جامعه بیت کوین قرار داد. ساتوشی در آخرین ایمیل‌ها و مکاتبات خودش، نام گاوین اندرسون را به عنوان برنامه نویس و توسعه دهنده اصلی اعلام کرده است. تخمین زده می شود که ساتوشی ناکاموتو دارای یک میلیون بیت کوین است، که ارزش آن با قیمت فعلی، در حدود 8.2 میلیارد دلار تخمین زده می شود.

چه کسی بیت کوین را کنترل می کند؟

به گفته‌ی گاوین آندرسن، اولین چیزی که او پس از ناکاموتو در این پروژه بر آن تمرکز کرد، تمرکز زدایی بیشتر شبکه بیت کوین بود. او گفته که به گونه ای عمل کرده که حتی اگر با اتوبوس تصادف کند، این ارز دیجیتال به صورت مستقل و خودگردان به وجود خودش ادامه دهد.
از نظر بسیاری از مردم، مزیت اصلی بیت کوین، استقلال آن از دولت‌های جهان، بانک‌ها و شرکت‌ها است. هیچ مقام و یا صاحب قدرتی قادر نیست در تراکنش‌های بیت کوین دخالتی داشته باشد، موجودی‌های بیت‌کوین را مسدود کرده یا بر آنها مالیات بسته و یا پول مردم را به زور چپاول کند. علاوه بر این، فعالیت های بیت کوین کاملا شفاف است. هر تراکنشی که صورت می گیرد در یک دفتر حساب توزیع شده‌ی عمومی به نام بلاک‌چین ذخیره می شود.
اساسا، با این که بیت کوین به عنوان یک شبکه تحت کنترل نیست، این امکان را برای کاربرانش فراهم می سازد تا کنترل کاملی بر تمام امورات مالی خود داشته باشند.

پشتوانه بیت کوین چیست؟

در ابتدا باید بگوییم هیچ ارزی در حال حاضر پشتوانه ندارد! در گذشته، ارزها توسط بانکهای مرکزی بطور قراردادی با مقدار مشخصی طلا یا ارز سایر کشورها پشتیبانی یا به عبارت دقیق‌تر در مواقع مورد نیاز تسویه می شدند. اما بعد از لغو قراردادهای بین الملی در این خصوص در دهه هفتاد میلادی، سیستم ارزی شناور در دنیا رایج شد. از آن زمان پشتوانه‌ای برای ارزها وجود ندارد و اعتبار و ارزش ارزها در حال حاضر به میزان مقبولیت آنها در بین افراد و جوامع بستگی دارد. بیت کوین هم از این قاعده مستثنی نیست و یک ارز شناور و در حال حاضر نسبتا مورد استقبال است. البته بیت کوین چند گام از ارزهای سنتی جلوتر است و سیستم بسیار شفاف، پیشرفته، منظم، دقیق و از پیش تعیین شده‌ای برای خلق بیت کوین‌های جدید دارد. بر خلاف ارزهای سنتی که به صورت بی‌رویه و غیرشفاف و عمدتا بدون اطلاع عموم، توسط بانکهای مرکزی چاپ یا خلق می شوند، شبکه بیت کوین طبق یک قرارداد از پیش تعیین شده، در هر بلاک مقدار مشخصی بیت کوین را خلق می کند که به عنوان پاداش به استخراج کننده یا ماینر همان بلاک تعلق می گیرد. طبق این قرارداد، این مقدار بیت کوین تازه خلق شده در هر بلاک که پاداش استخراج کننده بلاک است، هر چهار سال به نصف کاهش پیدا می کند. در چهار سال اول فعالیت شبکه بیت کوین این پاداش 50 بیت کوین برای هر بلاک بوده و در حال حاضر 12.5 بیت کوین برای هر بلاک است. با توجه به اینکه بطور میانگین هر ده دقیقه یکه بلاک ایجاد می شود و پاداش استخراج هر چهار سال به نصف کاهش پیدا می کند، در نهایت تعداد 21 میلیون بیت کوین تولید خواهد شد.

بیت کوین چطور کار می کند؟ بلاک چین چیست؟

یک کاربر در کیف پول خود فقط مقدار بیت کوین و مراحل و نتیجه تراکنش ها را می‌تواند مشاهده کند. در پشت فرایندهای شبکه بیت کوین، یک دفتر حساب عمومی به نام بلاک چین قرار دارد. این دفتر حساب شامل تمام تراکنش‌هایی است که تا به حال پردازش شده است. سوابق دیجیتال تراکنش‌ها در به اصطلاح بلاک ها قرار دارند. تراکنش ها توسط کاربران یا کیف پول آنها رمزگذاری شده و به شبکه ارسال می شوند. این تراکنش های رمزگذاری شده سپس در بلاکها گنجانده می شوند. به این دلیل بیت کوین، ارز رمزپایه یا ارز رمزنگاری شده یا رمز ارز(cryptocurrency) نامیده می شود.
اگر شخصی سعی کند حتی یک حرف یا عدد را در یک بلاک تغییر دهد، این عمل بر تمام بلاک ها تاثیر گذار خواهد بود. از آنجا که این یک دفتر حساب، عمومی است، تلاش های اشتباه یا تقلب می تواند به راحتی توسط هر کسی قابل تشخیص و اصلاح باشد. هر کاربر در کیف پول خود می تواند اعتبار و صحت هر مبادله را بررسی کند. صحت هر تراکنش توسط امضای دیجیتال مربوط به آدرس های ارسالی محافظت می شود.

ویژگی های بیت کوین

غیرمتمرکز بودن

یکی از اهداف اصلی ساتوشی ناکاموتو هنگام خلق بیت‌کوین، استقلال شبکه آن از هر گونه قدرت کنترل‌گر بود. این ارز دیجیتال رمزپایه به گونه ای طراحی شده است که هر شخص و هر کسب کار و همچنین هر دستگاه دخیل در استخراج و تایید اعتبار تراکنش ها، بخشی از یک شبکه وسیع را تشکیل می دهند. همچنین طراحی طوری است که حتی اگر بخشی از شبکه از دسترس خارج شود، پول همچنان در حرکت خواهد بود.
ناشناس بودن

این روزها بانک‌ها تقریبا همه چیز را درباره ی مشتریان خود شامل تاریخچه اعتبار، آدرس ها، شماره تلفن ها، روند دخل و خرج و نیز غیره را می دانند. با توجه به این که نیازی نیست کیف پول به هیچ گونه اطلاعات شناسایی شخصی مرتبط شود، این داستان در بیت کوین بسیار متفاوت است. در حالی که برخی از مردم نمی خواهند اموال آن ها به وسیله ی هیچ یک از مقامات کنترل و ردیابی شود، گروهی دیگر ممکن است استدلال کنند تجارت مواد مخدر، تروریسم، و سایر فعالیت های غیرقانونی و خطرناک با توجه به ویژگی ناشناس بودن بیت کوین، رشد و رونق پیدا می کند.
شفاف بودن

ناشناس بودن هویت دارندگان بیت کوین نسبی است، زیرا تراکنش های این ارز رمزپایه تنها زمانی انجام می گیرند که در پلت فرم بلاک چین ذخیره شده باشند. در تئوری، اگر آدرس کیف پول شما به طور عمومی مورد استفاده قرار گیرد، هر شخصی به وسیله ی مطالعه دفتر حساب بلاک چین، قادر است بگوید چه مقدار پول در آن قرار دارد. هر چند، ردیابی از آدرس بیت کوین به اشخاص هنوز هم تقریبا غیر ممکن است.
کسانی که تمایل دارند تراکنش هایشان ناشناس بماند، می توانند اقدامات لازم را برای گریز از رادار انجام دهند. کیف پول های متعددی وجود دارند که ابهام در تراکنش ها و امنیت شما را در اولویت قرار می دهند، اما ساده ترین کار، استفاده از چندین آدرس و عدم انتقال مقادیر عظیم پول تنها به یک آدرس بیت کوین می باشد.
سریع

شبکه بیت کوین پرداخت ها و انتقالات را تقریبا بلافاصله انجام می دهد و به طور معمول فقط چند دقیقه طول می کشد که در آن سوی دنیا شخص دیگری ارز را دریافت کند، در حالی که انجام چنین انتقالی در بانک ها می تواند چندین روز طول بکشد.
غیر قابل لغو

زمانی که بیت کوین را برای کسی انتقال می دهید، هیچ راهی برای لغو یا بازگرداندن آن وجود ندارد، مگر این که شخص دریافت کنند بخواهد بیت کوین را به شما بازگرداند. این یک تضمین برای دریافت و انتقال پرداخت است، به این معنی که شخصی که شما ارز را برای وی انتقال داده اید هرگز نمی تواند ادعا کند که انتقال برای وی انجام نشده است.